Học Phonics là một phần cực kỳ quan trọng trong quá trình học tiếng Anh bởi vì nó cung cấp một nền tảng cơ bản giúp trẻ có thể tự đọc, tự phát âm chính xác mà không bị phụ thuộc vào cách phát âm của thầy cô giáo. Đó là lý do tại sao chúng ta bắt đầu lớp 1 ở Việt Nam bằng việc học đánh vần.
Tiếng Anh theo phương pháp Phonics nên được học ngay từ khi còn nhỏ, tốt nhất là trước khi học tiếng Anh tại trường; bởi vì một khi trẻ đã được dạy tiếng Anh theo phương pháp truyền thống thì sẽ mất rất nhiều thời gian và công sức để nắm được các quy tắc của Phonics do sự đối nghịch về nguyên tắc của 2 phương pháp.
Bước 1: Dạy âm cuả các chữ cái – tạm gọi là các sounds.
Các bố/mẹ có thể tham khảo một số trang web sau đây để học cách phát âm các sounds của tiếng Anh:
Starfall.com hoặc abcfastphonics.com
Theo Jolly Phonics handbook nên dạy trẻ các sounds theo từng nhóm và thứ tự như sau:
1. s, a, t, l, p, n
2. c, k, e, h, r, m, d
3. g, o, u, l, f, b,
4. ai, j, oa, ie, ee, or
5. z, w, ng, v, short oo, long oo
6. y, x, ch, sh, voiced th, unvoiced th
7. qu, ou, oi, ue, er, ar
Bé (3t) nên học 26 sounds của bảng chữ cái. Các sounds khác có lẽ đợi lớn hơn chut nữa mới dạy tiếp – để trẻ đỡ rối.
.jpg)
Ngoài các trang web được liệt kê ở trên, bố/mẹ có thể sử dung các bộ đĩa để giúp trẻ học các sounds như: đĩa ABC của bộ Brainy Baby, đĩa Leapfrog Letter Factory DVD hoặc đĩa Jolly phonics.
Nếu trẻ còn bé, nên dạy trẻ các âm chữ cái trước, đến khi trẻ thành thạo và lớn hơn 1 chút thì giới thiệu tên chữ cái sau - để trẻ đỡ nhầm lẫn. Tức là: cho trẻ học thành thạo các sounds của 26 letters trước, còn bài hát ABC's song để học sau.
Bởi vì nếu trẻ thuộc bài hát ABC trước, khi nhìn đến các từ, trẻ sẽ đọc tên từng chữ cái một chứ không đọc các sound và như vậy sẽ ko ghép vần được.
Ví du: từ "cat" --> trẻ sẽ đọc là /si/ /ei/ /ti/ và sẽ ko ghép được thành chữ /cat/
Vậy nên nếu bố mẹ định dạy trẻ học đọc theo phương pháp phonics thì nên giới thiệu các sounds trước để trẻ thành thạo, còn tên các chữ cái để sau.
Bước 2: Dạy trẻ ghép vần các âm
Thực ra khi đã thuộc hết các sounds thì cứ nhìn chữ mà đọc sẽ ra âm cuả từ. Tuy nhiên, đối với các con bé thì chưa làm được như vậy – nên thường dạy chung bắt đầu bằng ghép vần 3 letters word như các family words : AT, AN, AP, EN, ET, EG, IG, IP, IT,IN, OG, OT, OP, UB, UP, UN, UG...
Dưới đây là một cách có thể các bé lớn áp dụng được, nếu ai có cách dạy khác phu hơp hơn thì cùng chia sẻ nhé.
Thứ tự các vần và các từ family words có thể tham khảo:
1. Làm các bộ thẻ an (an, can, ban, van, ran..), at (at, cat, bat, fat....)....
2. Trước tiên dạy trẻ đọc thẻ “at”: lấy tay che chữ t trên thẻ và yêu cầu con đọc âm: /a/, sau đó che chữ a và yêu cầu con đọc âm /t/.
3. Khi con đã thành thạo, thì bỏ tay ra và yêu cầu con đọc 2 âm liền nhau: /a/ /t/, đọc nhanh hơn 1 chut sẽ thành âm /at/.
4. Tóm lại, khi con nhìn được thẻ “at” và đọc là âm: /at/ thì là thành công.
5. Sau đó sẽ dạy con lần lượt ghép các phu âm vào phía trước: b-at =bat; c-at = cat....
6. Mẹ đánh vần miệng và dạy con ghép các phu âm vào phía trước. Dần dần con sẽ nắm được quy luật và tự ghép vần được.
7. Tương tự với các family words khác. (Bố mẹ nào ko tự tin thì có thể tham khảo các trang web hoặc các từ điển về cách phát âm)
8. Cần lưu ý: khi dạy trẻ từ nào thì cần phải giúp trẻ hiểu nghĩa từ đó – tránh việc đọc vẹt mà không hiểu. Ví du học từ cat thì phải chỉ cho trẻ con mèo, học từ bat thì phải cho trẻ xem cái gậy bóng chày... Tóm lại là phải để trẻ hiểu nghĩa cuả từ đó (xin nhấn mạnh là hiểu bằng khái niệm chứ ko phải là dịch sang nghĩa tiếng Việt)
Sau khi trẻ nắm được cách đọc và đọc được các 3 letters words thì sẽ dạy đến các blend sounds (pha trộn âm tiết).
.PNG)
Còn nữa, khi trẻ bắt đầu hiểu quy tắc ghép vần thì có thể cho trẻ đọc sách - để con làm quen với các từ Sight words (các từ ko tuân theo quy luật phonics) và để trẻ đỡ nhàm chán (nếu suốt ngày chỉ học card và card).
Sau khi học Phonics, trẻ có thể tự đọc được những câu chuyện đơn giản. Nếu tiếp tục học thêm, trẻ có thể có khả năng đọc phát âm chính xác bất kỳ từ nào cho dù trẻ có hiểu nghĩa từ đó hay không.
- ST-